Το Χωριό Αμνάτος στο Ρέθυμνο Κρήτης
Το χωριό Αμνάτος έχει μοναδική θέση πάνω σε ύψωμα με πανοραμική θέα προς το Ρέθυμνο καθώς και μια πλούσια βλάστηση που γοήτευσε τους ανθρώπους ήδη από την αρχαιότητα. Αυτό μαρτυρεί η εύρεση επιγραφής όπου αναφέρεται το τοπωνύμιο "Αμν)ατος", καθώς και η υπόθεση ορισμένων ερευνητών ότι σ' αυτήν ακριβώς την περιοχή θα πρέπει να υπήρχε αρχαία πόλη με το όνομα Τρίποδος. Χωρίς αμφιβολία μέγιστη άνθιση γνώρισε το χωριό κατά τη βενετοκρατία, οπότε και αναφέρεται ως Amnato.
Αυτό μαρτυρεί ο φρουριακού τύπου πολεοδομικός ιστός καθώς και τα μοναδικά βενετσιάνικα κτήρια με κορυφαίο το μέγαρο των Sanguinazzo. Στο τριγωνικό θύρωμα του σπουδαίου αυτού σπιτιού υπήρχε ο θυρεός της οικογένειας, ο αετός και το επίγραμμα: Initium sapientiae timor Domini (= Αρχή Σοφίας φόβος Κυρίου). Αργότερα, στα χρόνια της Τουρκοκρατίας το χωρίο κατοικήθηκε από Οθωμανούς που θα πρέπει να είχαν χτίσει τζαμί με μιναρέ, όπως μαρτυρεί στις περιγραφές του ο περιηγητής Pashley. Από την ίδια εποχή έχουν εντοπισθεί ερείπια τούρκικου πύργου έξω από το χωριό. Στα νεότερα χρόνια φιλοξένησε την περίφημη «Σχολή Αρκαδίου», όπου φοιτούσαν οι Μοναχοί της Ιεράς Μονής.
Η Αμνάτος σχετίζεται στενά και με το ολοκαύτωμα του Αρκαδιού μια και οι πιο πολλοί από τους κατοίκους της βρισκόταν στο μοναστήρι την τραγική εκείνη ώρα. Ανάμεσά τους η ηρωίδα Χαρίκλεια Δασκαλάκη ή Δασκαλοχαρίκλεια με τους τρεις γιούς της. Προς τιμήν της αλλά και όλων των πεσόντων Αμνατσανών, περήφανοι οι απόγονοί τους, έστησαν μνημείο στο κέντρο του χωριού.
Το όνομα του χωριού πιθανολογείται πως έχει μινωικές ρίζες καθώς κοντά στην Αμνάτο βρέθηκαν μινωικοί οικισμοί. Στον τόπο σώζονται ενδιαφέροντα αρχιτεκτονικά στοιχεία και αρκετά ενετικά κτίρια. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το θύρωμα του αναστηλωμένου ενετικού μεγάρου που χρονολογείται πριν από τον 16ο μ.Χ. αιώνα, των Sanguinazzo, στην πλατεία του χωριού. Στο τύμπανο σώζεται το επίγραμμα: INITIUM SAPIENTIE TIMOR DOMINI (ΑΡΧΗ ΣΟΦΙΑΣ ΦΟΒΟΣ ΚΥΡΙΟΥ).
Στον Οικισμό Αμνάτου λειτουργεί λαογραφικό Μουσείο με την εποπτεία του τοπικού Εκπολιτιστικού συλλόγου καθώς και το «Δημοτικό Μουσείο Ιστορίας Ελληνικής Εκπαίδευσης».
Οι κάτοικοι του (περίπου 150 με 200) είναι κυρίως γεωργοί, ελαιοκαλλιεργητές και κτηνοτρόφοι. Ως γνήσιοι Κρητικοίφιλοξενίας ζωντανό, κάνοντας έτσι τον τόπο τους αγαπητό στον κόσμο. αγαπούν τον τόπο τους, σέβονται την ιστορία τους και προσπαθούν να διατηρούν το χαρακτηριστικό της. Τολμήστε να μπείτε στα στενά δρομάκια με την σπάνια αρχιτεκτονική τους και σίγουρα θα αποκομίσετε εικόνες που θα σας μείνουν αξέχαστες. Στην κεντρική πλατεία λειτουργεί παραδοσιακό καφενείο το οποίο διαθέτει εκτός από την καλή παρέα, ρακί και γνήσιους τοπικούς μεζέδες. Λίγο πιο πέρα βρίσκεται και η εκκλησιά της Αγίας Μαρίνας που τιμάται από το χωριό.
Όλη η διαδρομή για το χωριό Αμνάτος αποτελεί μια περιήγηση στην χλωρίδα και την πανίδα της Κρήτης, καθώς περνάς μέσα από ένα καταπράσινο τοπίο με ρεματιές γεμάτες βελανιδιές, δρύες, κυπαρίσσια, αιωνόβιες ελιές, χαρουπιές αλλά και λαχανόκηπους. Για τους φανατικούς του είδους υπάρχουν ολόκληρες πλαγιές δασωμένες με μυρωδάτους θάμνους, μυρτιές, δάφνες, θύμους, ρίγανη και κυρίαρχο την φασκομηλιά.
Όπως σε κάθε σημείο του Ρεθύμνου έτσι και στην Αμνάτο μπορεί ο επισκέπτης να γευτεί τις ομορφιές της Ελληνικής Επαρχίας αποκομίζοντας εικόνες που καλό θα είναι να μην τις ξεχνάμε και να τις τιμάμε στο βαθμό που τους αρμόζουν. Γιατί και αυτός ο προορισμός είναι πολύ κοντά στην πόλη και παρόλα αυτά με τον καιρό χάνει τους ανθρώπους του, λόγω των απαιτήσεων μας.
